Kuşaklararası Travma Nedir ve Bu Döngüden Nasıl Çıkılır?

Kuşaklararası Travma Nedir?

Kuşaklararası travma, bir kuşaktan diğerine aktarılan travma semptomlarını tanımladığı için kuşaktan kuşağa aktarılan travma olarak da adlandırılır. Psikolojik araştırmalar, anne ve babasında travma öyküsü olan çocukların travma sonrası semptomlar, depresyon, anksiyete, hiperaktif davranış ve davranış sorunları yaşama olasılığının daha yüksek olduğunu göstermiştir. Bu durum, kuşaklar arası travmanın aileler içinde meşru bir endişe kaynağı olduğunu gösteriyor; çünkü ebeveynler kendi semptomlarını çocuklarına aktarabiliyorlar. Psikoloji alanındaki araştırmacılar, travmadan kaynaklanan psikolojik hasarın ebeveynlerin çocuklarını besleme kapasitelerine müdahale edebileceğini öne sürmüşlerdir. Travmadan kaynaklanan yaralar, ebeveynlerin çocuklarıyla sağlıklı bağlar kurmasını engeller çünkü ebeveynler kendi yas, korku, kaygı ve depresyonlarına kapılmış durumdadır. Şiddet ve savaşla ilişkili travma, aileleri nesiller arası travmanın sağlıksız aktarımına karşı özellikle savunmasız hale getirebilir. Sadece travmatik deneyimlerin anıları rahatsız edici değildir. Bu anılarla boğuşan bir ebeveyn, kendi korkularıyla boğuşur.

Kalıtsal Travmanın Aile İçi Etkileri

Özetle, kalıtsal travma üzerine yapılan araştırmalar, aile içindeki travma örüntülerine aşağıdaki faktörlerin katkıda bulunduğu sonucuna varmıştır:

• Bağlanma Sorunları: Ebeveynler travma yaraları nedeniyle ulaşılmaz olduğunda ortaya çıkar. Bu, çocuğun sağlıklı bir bağlanma bağı kurması ve ebeveyniyle bir güvenlik duygusu oluşturması konusunda zorluk çekmesine yol açar.
• Duygusal Düzenleme Sorunları: Kendi travmasıyla boğuşan bir ebeveynin yanında kendini güvende hissetmekte zorlanan bir çocuk, ebeveynin duygusal düzenlemesinden sorumlu olmak veya ebeveyn için bakım veren bir rol üstlenmek durumunda kalabilir.
• Fizyolojik Değişimler: Soykırım araştırmaları, travmadan kaynaklanan fizyolojik değişimlerin ebeveynlerden çocuklara geçebileceğini ve bu durumun çocukları korkuya karşı daha savunmasız hale getirdiğini öne sürüyor.
• Kaygı ve Travma Döngüsü: Annelerde görülen travma sonrası stres bozukluğu belirtileri, annelerin kendi hayatta kalma ve öz düzenlemelerine odaklanmalarına yol açar; bu da çocuklarda kaygıya yol açabilir ve travma döngüsünün devam etmesine neden olabilir.

Nesiller Arası Travmanın Yaygın Sorunları

Çalışmalar, travma ile ırkçılık deneyimi arasında güçlü bir ilişki bulmuştur. Azınlık ailelerde ve toplumlarda, ırk ayrımcılığı ve baskıyla ilişkili korku ve güvenlik eksikliği, travmanın nesiller arasında aktarılmasına yol açabilir. Diğer bir çalışmada da bir annenin çocukluk döneminde yaşadığı istismar veya ihmal deneyiminden kaynaklanan nesiller arası travmanın etkilerini inceleyen bir araştırma, bu annelerin yetişkin çocuklarının kalıtsal travmadan dolayı aşağıdaki sonuçları deneyimlediğini bulmuştur:

• Çocukluk döneminde artan sayıda istismar ve ihmalkarlık deneyimleri
• Yetişkinlikte kişilerarası travma
• Aile içi şiddet riskinin daha yüksek olması

Nesilden Nesil Aktarılan Döngüler Nasıl Kırılır?

Aile içi travmaların nesilden nesile aktarılabildiği, kalıcı sıkıntılara yol açtığı, ebeveynlik kapasitelerini azalttığı, evlilik ve aile işlevselliğine zarar verdiği açıktır. Bu böyle olsa da, gerçek şu ki, aile geçmişinizde var olan toksik kalıplara son vererek döngüyü kırma yeteneğine sahipsiniz.

Farkındalık Geliştirmek

Farkındalığınızı geliştirmekle başlayın. Farkındalığı geliştirmek dikkatinizi şimdiye çevirmeye ve daha büyük bir güvenlik duygusu yaşamanıza yardımcı olabilir. Farkındalığın etkilerini inceleyen çalışmalar, bunun şimdiki anın farkındalığını artırdığını, stresi azalttığını ve duygusal düzenleme yeteneklerini geliştirdiğini bulmuştur. Bu bulgulara dayanarak, farkındalığı uygulamak, kalıtsal travmayla ilişkili olumsuz etkilerin üstesinden gelmenize ve iyileşmeye doğru ilerlemenize yardımcı olabilir. Rehberli meditasyon videoları aracılığıyla farkındalığı geliştirmeyi öğrenebilirsiniz. Ayrıca bir farkındalık meditasyonu dersine katılmak, yoga yapmak veya farkındalık öğreten bir uygulayıcıyla çalışmaktan da faydalanabilirsiniz.

Ebeveyn Olma Hedefinizi Belirlemek

Nasıl bir ebeveyn olmak istediğinize karar verin. Nesilden nesile aktarılan travmanın sorunlarından biri, bilinçaltında işlevsiz aile alışkanlıklarını sürdürmemize yol açabilmesidir. Farkına bile varmadan, kendi çocuklarınızı da size ebeveynlik edildiği şekilde ebeveynlik ediyor olabilirsiniz. Bu varsayılan durum olsa da, gerçek şu ki çocuklarınızı sizin yetiştirildiğiniz şekilde yetiştirmek zorunda değilsiniz. Ailenizdeki travma döngüsünü kırmak istiyorsanız, biraz öz değerlendirme yapmanız gerekebilir. Çocukken nasıl bir ebeveynlik yaşadınız? Sizi nasıl etkiledi? Aynı kalıplardan herhangi birini kendi çocuklarınızla tekrarladığınızı fark ediyor musunuz? Sağlıksız aile kalıplarının farkına vardığınızda, bunları kendi çocuklarınızla düzeltmek konusunda bilinçli davranabilirsiniz.

Sınırlar Koymak

Sınırlar koymaya çalışın. Nesiller boyu süren travma deneyiminiz ebeveynlerinizden gelen devam eden istismarı içeriyorsa, özellikle kendi travmanızdan iyileşmek istiyorsanız, bir yetişkin olarak onlarla sınırlar koymanız gerekebilir. Bazı durumlarda, hala atalardan kalma travma döngüsünde sıkışmış ebeveynler veya diğer aile üyeleri, çocukların döngüyü kırmaya çalıştıkları için suçlu hissetmelerini sağlamaya çalışırlar. Kendi iyileşmenize katılmanızı engelleyen aile üyeleriyle sınırlar koyma hakkınız var. Bu, size hakaret eden, size isim takan veya başka şekillerde büyümenizi engellemeye çalışan ebeveynlerin veya diğer akrabaların hayatınızın bir parçası olmak zorunda olmadığı anlamına gelir. Yakınlarınıza, sık sık aşağılama veya diğer duygusal taciz biçimleri gibi belirli davranışlarda bulunmaları durumunda artık onlarla iletişim kurmayacağınızı söylemeniz gerekebilir.

Terapi Almanın Önemi

Terapi alın. Aile travmasından iyileşme süreci ağır olabilir ve tek başınıza katlanmak zorunda olduğunuz bir süreç değildir. Nesilden nesile aktarılan travmayla başa çıkmaya çalışıyorsanız, travma konusunda bilgili bir terapiste başvurmaktan faydalanabilirsiniz. Terapi seanslarında, aile kalıplarınızı keşfedebilir, duygularınızı işleyebilir ve eğitimli bir profesyonelden rehberlik almanız gerekebilir. Wellopta online klinik psikologları ile ücretsiz ön görüşme yapmak için kayıt olabilirsiniz.